هدف از این پایان نامه ارائه مدل بومی برای شکل گیری سیاست های زیست محیطی ایران می باشد
تعداد صفحات | 506 |
حجم | 1101 کیلوبایت |
فرمت فایل اصلی | docx |
دسته بندی | مدیریت |
هدف از این پایان نامه ارائه مدل بومی برای شکل گیری سیاست های زیست محیطی ایران می باشدیکی از وظایف پژوهشگران علوم مدیریتی، رصد مشکلات جامعه به صورت عینی به منظور حلّ مسائل دنیای واقع و ارائه «راه حل»های متناسب به مدیران و سیاستگذران جهت حلّ آن مسائل است. اتفاقاً چنین هدفی به طور خاص در علوم خط مشیگذاری عمومی (سیاستگذاری عمومی) دنبال میشود.
به طور ساده میتوان گفت سیاست یا خط مشی عمومی اصول و موازینی است که بوسیله مراجع ذیربط در هر جامعه وضع شده و به عنوان الگو و راهنما، اقدامات و فعالیتهای جامعه را رهبری میکند. یکی از این اقدامات مهمّ عرصه اجتماعی، مباحث مربوط به مسائل، نیازها و راهحلهای محیط زیستی که آحاد جامعه را تحت تأثیر خود قرار میدهد.
موضوع خط مشیگذاری یا سیاستگذاری زیست محیطی از موضوعات اساسی مورد بحث در ادبیات خط مشیگذاری عمومی محسوب میشود. این موضوع به ویژه در سالهای اخیر (پس از دهه 1970 میلادی) و گسترش بحرانهای زیست محیطی در سرتاسر جهان بیش از پیش مورد توجه دولتمردان کشورهای توسعهیافته و برخی کشورهای در حال توسعه قرار گرفت.
از سوی دیگر پژوهشگر معتقد است موضوعات «نظریِ محض» در حوزه خط مشیگذاری عمومی مطابق با محتوا و ماهیت این رشته- که ماهیتی کاربردی و مسئله محور دارد- دارای اولویت نبوده و پرداختن به موضوعات و «مسائل عمومیِ» کشور، کاربردی شدن مطالعات عرصه خط مشیگذاری عمومی را موجب خواهد شد.
فهرست تفصیلی مطالب
فصل اول: طرح و کلیات تحقیق 9
مقدّمه 10
1-1- بیان مسئله 11
1-2- اهمیت و ضرورت موضوع 14
1-2-1- اهمیت و وخامت شرایط زیستمحیطی جهان 14
1-2-2- اهمیت و وخامت اوضاع زیست محیطی کشور 14
1-2-3- اهمیت محیط زیست از منظر اسلام 15
1-3- اهداف تحقیق 16
1-4- سؤال اصلی 16
1-5- سؤالات فرعی 16
1-6- فرضیه تحقیق 16
1-7- روش تحقیق 17
1-8- قلمرو موضوعی، مکانی و زمانی تحقیق 17
1-9- نقشه راه پژوهش 18
1-10- شرح واژهها و اصطلاحات تحقیق 20
فصل دوم: مبانی نظری پژوهش و ادبیات تحقیق 23
مقدّمه 24
2-1- توسعه پایدار 25
2-1-1- بعد اقتصادی توسعه پایدار 28
2-1-2- بعد اجتماعی توسعه پایدار 29
2-1-3- بعد زیستمحیطی توسعه پایدار 31
2-1-4- بعد سیاسی توسعه پایدار 32
2-1-5- جمعبندی مبحث اول از فصل دوم 33
2-2- خط مشیگذاری زیستمحیطی 34
2-2-1- تعریف خط مشیگذاری 35
2-2-1-1- تعریف خط مشیگذاری عمومی 35
2-2-1-2- تعریف خط مشیگذاری زیستمحیطی 37
2-2-2- رویکردها، نظریهها و مدلهای خطمشیگذاری عمومی 37
2-2-3- بازیگران و گروههای ذینفع 47
2-2-4- مرحله تدوین در خط مشیگذاری زیستمحیطی 54
2-2-5- مطالعات تطبیقی جایگاه (ساختاری) محیط زیست 66
2-2-6- جمعبندی مبحث دوم از فصل دوم 68
2-3- نگرش بومی به خط مشیگذاری زیستمحیطی 70
2-3-1- ارزشهای برآمده از مبانی رویکرد اسلام به محیط زیست 71
2-3-2- اقتضائات خاص خط مشیگذاری زیستمحیطی در ایران 85
2-3-3- جمعبندی مبحث سوم از فصل دوم 101
2-4- جمعبندی مباحث ارائه شده در فصل دوم 101
فصل سوم: روش تحقیق 102
مقدّمه 103
3-1- فلسفه استراتژی نظریه داده بنیاد 103
3-2- تعاریف و مفاهیم اصلی روش دادهبنیاد 104
3-2-1- حساسیت نظری 105
3-2-2- یادداشت نظری 105
3-2-3- کفایت نظری 106
3-3- فرآیند تجزیه و تحلیل روش دادهبنیاد 106
3-3-1- کدگذاری باز 107
3-3-2- کدگذاری محوری 108
3-3-3- کدگذاری انتخابی 110
3-4- قلمرو زمانی و مکانی تحقیق 110
3-5- جامعه و نمونه تحقیق 111
3-6- اجرای روش در پژوهش حاضر 114
3-6-1- علل به کارگیری روش نظریه دادهبنیاد 114
3-6-2- مکانیزم بومیسازی خروجی تحقیق 115
3-6-3- ارتباط مراحل روش با سؤالات تحقیق 117
3-7- اعتبارسنجی نتایج تحقیق 118
3-7-1- مفاهیم و کلیات اعتبارسنجی پژوهش کیفی 118
3-7-2- روش اعتبارسنجی تحقیق 119
فصل چهارم: تجز یه و تحلیل دادهها 122
مقدّمه 123
4-1- تجزیه و تحلیل مصاحبهها 124
4-1-1- مطالعه مورد نخست (A) 124
4-1-2- مطالعه مورد دوم (B) 141
4-1-3- مطالعه مورد سوم (C) 148
4-1-4- مطالعه مورد چهارم (D) 160
4-1-5- مطالعه مورد پنجم (E) 167
4-1-6- مطالعه مورد ششم (F) 175
4-1-7- مطالعه مورد هفتم (G) 184
4-1-8- مطالعه مورد هشتم (H) 192
4-1-9- مطالعه مورد نهم (I) 195
4-1-10- مطالعه مورد دهم (J) 203
4-1-11- مطالعه مورد یازدهم (K) 213
4-1-12- مطالعه مورد دوازدهم (L) 220
4-1-13- مطالعه مورد سیزدهم (M) 225
4-1-14- مطالعه مورد چهاردهم (N) 236
4-1-15- مطالعه مورد پانزدهم (O) 241
4-1-16- مطالعه مورد شانزدهم (P) 244
4-1-17- مطالعه مورد هفدهم (Q) 247
4-1-18- مطالعه مورد هیجدهم (R) 251
4-1-19- تحقّق کفایت نظری 254
4-2- تشریح «مقولات» بدست آمده در روش داده بنیاد 255
4-3- کدگذاری محوری 256
4-4- دستاورد روش نظریهپردازی دادهبنیاد 265
4-4-1- پاسخ به سؤالات فرعی تحقیق 265
4-5- جمعبندی فصل چهارم 271
فصل پنجم: جمع بندی، نتیجهگیری و ارائه پیشنها دها 272
مقدّمه 273
5-1- کدگذاری انتخابی (استخراج گزارههای تئوریک) 274
5-1-1- تشریح قضیه «بافت توسعه پایدار» در تدوین 275
5-1-2- تشریح قضیه «دوگانگیهای متناقضنما» در تدوین 281
5-1-3- تشریح قضیه «هنجارهای بنیادین» وضع مطلوب تدوین 288
5-1-4- تشریح قضیه «الگوی تدریجیگرایی متعالی» تدوین 294
5-1-5- جمعبندی مرحله کدگذاری انتخابی تحقیق 298
5-2- اعتباریابی پژوهش 303
5-2-1- نوآوری پژوهش در «مفهومسازی» 304
5-2-2- نوآوری پژوهش در «مقولهبندی» 305
5-2-3- نوآوری پژوهش در «قضایای تئوریک» 308
5-3- موانع و محدودیتهای تحقیق 309
5-4- سایر دستاوردهای تحقیق 310
5-4-1- پیشنهادات عملی- اجرایی 312
5-4-2- پیشنهادات علمی- پژوهشی 318
پیوستها 320
الف) سؤالات مصاحبه با خبرگان (مسائل عمومی محیط زیست) 321
ب) سؤالات مصاحبه با خبرگان (بحران دریاچه ارومیه) 322
ج) نمونهای از یادداشتهای نظری GT 323
کتابنامه 324
فهرست شکلها
شکل شماره 1-1: فرآیند تدوین خط مشیهای عمومی 13
شکل شماره 1-2: نمایی کلی از مراحله نقشه راه پژوهش 20
شکل شماره 2-1: ابعاد توسعه پایدار 33
شکل شماره 2-2: مثلث آهنین 49
شکل شماره 2-3: بازیگران مؤثر در خط مشیگذاری عمومی (قلیپور، 1388، ص 144) 50
شکل شماره 2-4: روند شکلگیری سازمان حفاظت از محیط زیست 86
شکل شماره 2-5: جمعبندی کلّی سه مبحث ارائه شده در مرور مبانی نظری 102
شکل شماره 3-1: فرآیندهای به هم وابسته جمعآوری، تنظیم و تحلیل دادهها در تدوین نظریه داده بنیاد 106
شکل شماره 3-2: سیر تطور کدها تا تئوری در نظریه داده بنیاد 107
شکل شماره 3-3: کدگذاری باز: ورودیها، فرآیند و خروجیها 107
شکل شماره 3-4: کدگذاری محوری: ورودیها، فرآیند و خروجیها 109
شکل شماره 3-5: کدگذاری انتخابی: ورودیها، فرآیند و خروجیها 110
شکل شماره 3-6: حرکت رفت و برگشتی جمعآوری و تحلیل دادهها برای دستیابی به کفایت مقولهها 119
شکل شماره 4-1: ظهور سه مقوله اصلی نخست 258
شکل شماره 4-2: ظهور مقوله چهار مقوله اصلی دوم 259
شکل شماره 4-3: ظهور چهار مقوله اصلی سوم 260
شکل شماره 4-4: ظهور چهار مقوله اصلی چهارم 261
شکل 4-5: پارادایم کدگذاری محوری تحقیق 263
شکل 4-6: سیر تطوّر نکات کلیدی تا مقولات اصلی در تحقیق 271
شکل شماره 5-1: تناظر سلسله مراتب نیازهای فردی و اجتماعی در نگاه به محیط زیست 293
شکل شماره 5-2: جمعبندی سیر تکمیل یافتههای تحقیق با استفاده از روش دادهبنیاد 299
شکل شماره 5-3: نمونهای از سیر تدریجی تحقّق الگوی تدریجیگرایی متعالی 301
شکل شماره 5-4: جمعبندی «کدگذاری انتخابی» پژوهش (قضایای تئوریک) 302
شکل شماره 5-5: ارتباط نتایج کدگذاری محوری و انتخابی 303
فهرست جداول و نمودارها
جدول شماره 2-1: موانع موجود برای نگهداری نظام مدیریت محیط زیستی 30
جدول شماره 2-2: مقایسه نظریات خط مشیگذاری عمومی 42
جدول شماره 2-3: ویژگیهای کانون ارزش ذاتی اسلامی و کانونهای رایج در اخلاق زیستمحیطی 43
جدول شماره 2-4: مراحل فرآیند خط مشیگذاری از منظر صاحبنظران 45
جدول شماره 2-5: ساختار زیر سیستمهای خط مشی 51
جدول شماره 2-6 : تناظر فرآیند خط مشیگذاری عمومی و فرآیند حل مسئله 54
جدول شماره 2-7: گونهشناسی کلی کالاها و خدمات 56
جدول شماره 2-8: ابعاد مؤثر بر عوامل پیشران خط مشی عمومی 57
نمودار شماره 2-1: چرخه حیات مسئله و استراتژیهای مواجهه با آن 58
جدول شماره 2-9: دو تقسیمبندی حائز اهمیت برای انواع دستور کار خط مشی 60
جدول شماره 2-10: سازندگان دستور کار خط مشی عمومی 61
جدول شماره 2-11: شیوههای دستور کارگذاری از نظر هاولت و رامش 62
جدول شماره 2-12: سبکهای تصمیمگیری در انتخاب نهایی خط مشی عمومی 63
جدول شماره 2-13: مقایسه تطبیقی- نهادی جایگاه محیط زیست در کشورهای مختلف 67
جدول شماره 2-14: جمعبندی نظریات، رویکردها و مدلهای خط مشیگذاری عمومی 68
جدول شماره 2-15: جمعبندی انواع بازیگران تأثیرگذار بر حوزه خط مشیگذاری عمومی 68
جدول شماره 2-16: جمعبندی گامهای مرحله تدوین خط مشی عمومی 69
نمودار شماره 2-2: ضریب موفقیت خط مشی با توجه به میزان همسویی آن با فرهنگ و ارزشها 70
جدول شماره 2-17: مقایسه ردّ پای اکولوژیک و ظرفیت زیستمحیطی در چند کشور جهان 90
جدول شماره 2-18: مقایسه بودجهای برنامههای زیستمحیطی در برنامههای توسعه کشور 99
جدول شماره 2-19: خلاصهای از سیر تطوّر موضوع محیط زیست در برنامههای توسعه 100
جدول 3-1: پراکنش کلّی مصاحبه شوندگان تحقیق با توجه به معیارهای خبرگی 112
جدول شماره 3-2: پراکنش دقیق مصاحبه شوندگان با توجّه به مسئولیت اجرایی 113
جدول شماره 3-3: راهکارهای بومیسازی خروجی پژوهش 115
جدول شماره 3-4: تدابیر اتخاذ شده جهت «بومیسازی» خروجی نهایی پژوهش 117
جدول شماره3-5: روشها و ابزارهای روش دادهبنیاد، متناسب با سؤالهای اصلی و فرعی تحقیق 117
جدول 4-1: نکات کلیدی و کدگذاری باز، مطالعه مورد A 125
جدول 4-2: شکلگیری مفاهیم از کدهای مطالعه مورد A 135
جدول4-3: شکلگیری مقولات از مفاهیم مصاحبه A 137
جدول 4-4: نکات کلیدی و کدگذاری باز، مطالعه مورد B 141
جدول 4-5: مفاهیم شکل گرفته از کدهای مصاحبهی مورد دوم (B) 145
جدول4-6: شکلگیری مقوله از مفاهیم مصاحبه B 146
جدول4-7: تکمیل مقولات از مفاهیم مصاحبه B 146
جدول 4-8: نکات کلیدی و کدگذاری باز، مطالعه مورد C 148
جدول 4-9: مفاهیم شکل گرفته از کدهای مصاحبهی مورد سوم (C) 155
جدول4-10: شکلگیری مقولات از مفاهیم مصاحبه C 157
جدول4-11: تکمیل مقولات از مفاهیم مصاحبه C 158
جدول 4-12: نکات کلیدی و کدگذاری باز، مطالعه مورد D 160
جدول 4-13: مفاهیم شکل گرفته از کدهای مصاحبهی مورد چهارم (D) 165
جدول4-14: تکمیل مقولات از مفاهیم مطالعه مستقلّ D 166
جدول 4-15: نکات کلیدی و کدگذاری باز، مطالعه مورد E 167
جدول 4-16: مفاهیم شکل گرفته از کدهای مصاحبهی مورد پنجم (E) 172
جدول4-17: شکلگیری مقولات از مفاهیم مطالعه مستقلّ E 173
جدول4-18: تکمیل مقولات از مفاهیم مطالعه مستقلّ E 174
جدول 4-19: نکات کلیدی و کدگذاری باز، مطالعه مورد F 175
جدول 4-20: مفاهیم شکل گرفته از کدهای مصاحبهی مورد ششم (F) 181
جدول4-21: شکلگیری مقوله از مفاهیم مصاحبه F 182
جدول4-22: تکمیل مقولات از مفاهیم مصاحبه F 183
جدول 4-23: نکات کلیدی و کدگذاری باز، مطالعه مورد G 184
جدول 4-24: مفاهیم شکل گرفته از کدهای مصاحبهی مورد هفتم (G) 189
جدول4-25: شکلگیری مقوله از مفاهیم مصاحبه G 191
جدول4-26: تکمیل مقوله اول از مفاهیم مصاحبه G 191
جدول 4-27: نکات کلیدی و کدگذاری باز، مطالعه مورد H 192
جدول 4-28: مفاهیم شکل گرفته از کدهای مصاحبهی مورد هشتم (H) 194
جدول4-29: تکمیل مقولات از مفاهیم مصاحبه H 194
جدول 4-30: نکات کلیدی و کدگذاری باز، مطالعه مورد J 195
جدول 4-31: مفاهیم شکل گرفته از کدهای مصاحبهی مورد نهم (I) 200
جدول4-32: تکمیل مقولات از مفاهیم مصاحبه I 201
جدول 4-33: نکات کلیدی و کدگذاری باز، مطالعه مورد J 203
جدول 4-34: مفاهیم شکل گرفته از کدهای مصاحبهی مورد دهم (J) 210
جدول4-35: تکمیل مقولات از مفاهیم مصاحبه J 212
جدول 4-36: نکات کلیدی و کدگذاری باز، مطالعه مورد K 213
جدول 4-37: مفاهیم شکل گرفته از کدهای مصاحبهی مورد یازدهم (K) 217
جدول4-38: تکمیل مقولات از مفاهیم مصاحبه K 219
جدول 4-39: نکات کلیدی و کدگذاری باز، مطالعه مورد L 220
جدول 4-40: مفاهیم شکل گرفته از کدهای مصاحبهی مورد دوازدهم (L) 223
جدول4-41: تکمیل مقوله از مفاهیم مصاحبه L 224
جدول 4-42: نکات کلیدی و کدگذاری باز، مطالعه مورد M 225
جدول 4-43: مفاهیم شکل گرفته از کدهای مصاحبهی مورد سیزدهم (M) 231
جدول 4-44: تکمیل مقولات از مفاهیم مصاحبه M 233
جدول 4-45: نکات کلیدی و کدگذاری باز، مطالعه مورد N 236
جدول 4-46: مفاهیم شکل گرفته از کدهای مصاحبهی مورد چهاردهم (N) 239
جدول4-47: تکمیل مقولات از مفاهیم مصاحبه N 240
جدول 4-48: نکات کلیدی و کدگذاری باز، مطالعه مورد O 241
جدول 4-49: مفاهیم شکل گرفته از کدهای مصاحبهی مورد پانزدهم (O) 243
جدول 4-50: نکات کلیدی و کدگذاری باز، مطالعه مورد P 244
جدول 4-51: مفاهیم شکل گرفته از کدهای مصاحبهی مورد شانزدهم (P) 246
جدول 4-52: نکات کلیدی و کدگذاری باز، مطالعه مورد Q 247
جدول 4-53: مفاهیم شکل گرفته از کدهای مصاحبهی مورد هفدهم (Q) 249
جدول 4-54: نکات کلیدی و کدگذاری باز، مطالعه مورد R 251
جدول 4-55: مفاهیم شکل گرفته از کدهای مصاحبهی مورد هیجدهم (R) 253
جدول شماره 4-56: فرآیند ظهور مفاهیم و مقولات تا مرز کفایت نظری 254
جدول 4-57: عناوین مقولات (فرعی) ظهور یافته در جریان تحقیق 257
جدول 4-58: ارتباط میان مقولات اصلی و مقولات فرعی 262
جدول شماره 4-59: پاسخ به سؤال فرعی نخست 265
جدول شماره 4-60: پاسخ به سؤال فرعی دوم 266
جدول شماره 4-61: بازیگران مؤثر خط مشیگذاری زیستمحیطی کشور 267
جدول شماره 4-62: پاسخ به سؤال فرعی سوم 268
جدول شماره 4-63: انواع دستهبندی مسائل زیستمحیطی کشور 269
جدول شماره 4-64: پاسخ به سؤال فرعی چهارم 270
جدول شماره 4-65: عناوین دقیقتر اسناد بالادستی حاکم بر تدوین خط مشیهای زیستمحیطی 271
جدول شماره 5-1: مفاهیم، مقولات فرعی و اصلی شکلدهنده قضیه تئوریک «بافت توسعه پایدار» 277
جدول شماره 5-2: مفاهیم، مقولات فرعی و اصلی شکلدهنده قضیه تئوریک «دوگانگیهای متناقضنما» 281
جدول شماره 5-3: مفاهیم، مقولات فرعی و اصلی شکلدهنده قضیه تئوریک «هنجارهای بنیادین» 288
جدول شماره 5-4: مفاهیم، مقولات فرعی و اصلی شکلدهنده قضیه تئوریک «الگوی تدریجیگرایی متعالی» 295
جدول شماره 5-5: دستهبندی قضایا و زیرقضایای شکل گرفته در فرآیند «کدگذاری انتخابی» 300
جدول شماره 5-6: تفکیک قضایا و زیرقضایای تئوریک تحقیق بر حسب دادهها و منابع شکل دهنده 300
جدول شماره 5-7: نوآوریهای پژوهش در سطح «مفهومسازی» حاصل از «کدگذاری باز» 305
جدول شماره 5-8: نوآوری پژوهش در سطح «مقولهبندی» مفاهیم 306
جدول شماره 5-9: نوآوری پژوهش در سطح خلق قضایای تئوریک (نظریهپردازی) 309
جدول شماره 5-10: مفاهیم ناظر به فرصتهای آتی تدوین خط مشیهای زیستمحیطی 310
جدول شماره 5-11: مفاهیم ناظر به آسیبهای موجود تدوین خط مشیهای زیستمحیطی 312